იცოდით, რატომ რგავენ მზესუმზირებს ბირთვული კატასტროფის ადგილებში?
1986 წელს ჩერნობილის ატომურ ელექტროსადგურზე მომხდარმა კატასტროფამ მთელი მსოფლიო შოკში ჩააგდო. მისი შედეგები შეეხო მთელ ევროპას, ამიტომ გასაკვირი არ არის, რომ პლანეტაზე საუკეთესო სპეციალისტები მოიყვანეს რადიოაქტიურ დაბინძურებასთან საბრძოლველად. რადიაციის შესამცირებლად ყველა ღონისძიების ჩამოთვლა შეუძლებელია. აქტიური მოქმედებები სადგურზე ხანძრის ჩაქრობისთანავე დაიწყეს და დღემდე გრძელდება. მათ შორის არის ძალიან უჩვეულო, მაგალითად, მზესუმზირის დარგვა.
ავარიიდან 8 წლის შემდეგ, 1994 წელს, ჩერნობილის ზონაში ჩავიდნენ ამერიკელი მეცნიერები. ისინი იყვნენ კომპანია Phytotech-ის სპეციალისტები და მათ ჩამოიტანეს მზესუმზირის თესლი. განადგურებული ატომური ელექტროსადგურიდან სულ რაღაც რამდენიმე კილომეტრში ამერიკელებმა მოაწყვეს 75 კვადრატული მეტრი ფართობის პატარა ბოსტანი და მცენარეები გააშენეს.
დარგეს, დადეს აბრები, რომ ექსპერიმენტი მიმდინარეობს, და წავიდნენ. დიდი ხნით არა. როცა მზესუმზირა გაიზარდა და ცოტა გაძლიერდა, დაბრუნდნენ, მცენარის და მიწის ნიმუშები აიღეს. რამდენჯერმე ჩამოვიდნენ, მზესუმზირის ზრდის მიხედვით. ცოტა ხანში მეცნიერების წარმომადგენლებმა საოცარი ამბავი გამოაქვეყნეს. ყველასთვის კარგად ცნობილი კულტურა რადიაციის წინააღმდეგ შეურიგებელი მებრძოლი აღმოჩნდა.
მზესუმზირის ფესვებმა მიწიდან შთანთქა რადიოაქტიური ლითონი ცეზიუმი, ხოლო ღეროებმა და ფოთლებმა შთანთქა არანაკლებ საშიში სტრონციუმი. 10 დღეში მცენარეებმა ექსპერიმენტულ ადგილზე ნიადაგიდან რადიონუკლიდების 95 პროცენტი ამოიღეს. ამის შემდეგ მცენარის განადგურება მოუწიათ, როგორც სახიფათო ნარჩენის, რადგან მზესუმზირა წარმოუდგენლად რადიოაქტიური გახდა. იხილეთ სრულად