ქალები არ დაუჭერდნენ მხარს ომებს ვიეტნამსა და სპარსეთის ყურეში, ინტერვენციებს ავღანეთსა და ერაყში. ისინი უფრო იშვიათად კლავენ ადამიანებს. არაერთი მეცნიერი, მათ შორის ფსიქოლოგი სტივენ პინკერი და ფილოსოფოსი ფრენსის ფუკუიამა თვლის, რომ ქალების მიერ მართვადი მსოფლიო უფრო მშვიდობიანი იქნებოდა.

თუმცა ევროპის ისტორია საპირისპიროზე მიუთითებს.

ჩიკაგოსა და მაკგილის უნივერსიტეტების მეცნიერებმა გადაწყვიტეს შეესწავლათ, თუ რამდენად ხშირად იწყებდნენ ევროპელი მმართველები ომს 1480-1913 წლებში. ამ პერიოდში ევროპის ქვეყნებმა 193 მონარქი გამოიცვალეს და აღმოჩნდა, რომ დედოფლების მიერ მართული ქვეყნები 27%-ით უფრო ხშირად მონაწილეობდნენ ომებში, ვიდრე მეფეების მიერ მართული ქვეყნები.

ამაში ბრალი მხოლოდ დედოფლებს არ მიუძღოდათ: მამაკაცები მათ იოლ მეტოქეებად თვლიდნენ და ყველაფერს აკეთებდნენ ომის წამოსაწყებად. 1740 წელს, ტახტზე ასვლის შემდეგ პრუსიის მეფემ, ფრიდრიხ II დიდმა განაცხადა, რომ "ქალი რომელიმე ქვეყნის მმართველი ვერ იქნება". რამდენიმე თვეში მან ომი გამოუცხადა ავსტრიის ერცჰერცოგინიას, მარია ტერეზიას და მას იმპერიის ყველაზე მდიდარი პროვინცია - სილეზია წაართვა. მრავალწლიანი ომის მიუხედავად, მარია ტერეზიამ სილეზია ვერ დაიბრუნა.

ზოგადად, ყველაზე ხშირად ომს დაუოჯახებელ დედოფლებს უცხადებნდნენ. მაგრამ, ქალების მოჩვენებითი სისუსტე ერთადერთი მიზეზი არაა. მკვლევარების აზრით, დედოფლები უფრო ხშირად ცდილობდნენ ახალი ტერიტორიების მიერთებას.

მეუღლის ტახტიდან ჩამოგდების შემდეგ ეკატერინე II-მ რუსეთის იმპერია 518 000 კვადრატული კილომეტრით გააფართოვა, რაც რუსეთისთვისაც კი ძალიან დიდი ტერიტორია იყო. ის გახდა პირველი, თუმცა არა უკანასკნელი რუსი მმართველი, რომელმაც ყირიმის ანექსია მოახდინა.

ამასთან, დაოჯახებული დედოფლები უფრო აგრესიულად მეფობდნენ, ვიდრე დასაოჯახებელი დედოფლები ან დაოჯახებული თუ დასაოჯახებელი მეფეები.

კვლევის ავტორების აზრით, ამისთვის რამდენიმე მიზეზი არსებობდა.

პირველი - დაოჯახებული დედოფლები უფრო წარმატებულად ქმნიდნენ სამხედრო ალიანსებს. დედოფლებს სამხედრო კარიერის მოწყობის შესაძლებლობა არ ჰქონდათ, მათი მეუღლეები კი ხშირად დაოჯახებამდე ჯარში მსახურობდნენ, რაც შემდეგ საკუთარ სამშობლოსა და დედოფლის სამეფოს შორის სამხედრო კავშირების გამყარებაში ეხმარებოდათ.

მეორე - მეფეების უმეტესობისგან განსხვავებით, დედოფლები საკუთარ მეუღლეებს ხშირად ძალიან დიდ ძალაუფლებას ანიჭებდნენ, აბარებდნენ მათ საგარეო პოლიტიკის ან ეკონომიკის მიმართულებებს. ფერდინანდ II-მ, რომელიც 1479-1504 წლებში არაგონსა და კასტილიაში მეუღლე ისაბელ I-თან ერთად მეფობდა, გრანადადან მავრების განდევნა შეძლო. 1740-იან წლებში მარია ტერეზიას მეუღლე ფრენსის I ავსტრიის ეკონომიკას განაგებდა და შეიარაღებული ძალებისთვის სახსრებს აგროვებდა, მაშინ როდესაც მარია ტერეზია ცენტრალური ევროპის დიდ ნაწილს აკონტროლებდა. პრინცი ალბერტი დედოფალ ვიქტორიას ყველაზე საიმედო მრჩეველი იყო და გარდაცვალებამდე საგარეო პოლიტიკას უძღვებოდა. ავტორების აზრით, მეუღლეების ასეთი აქტიური და წარმატებული საქმიანობა დედოფლებს უფრო მეტ დროს უტოვებდა აგრესიული პოლიტიკის გასატარებლად.

რაც შეეხება დემოკრატიის ეპოქას, ქალი ლიდერების მიერ წამოწყებული ომები აქაც გვხვდება: ინდირა განდი და პაკისტანი, გოლდა მეირი და იომ-ქიფურის ომი, მარგარეტ ტეტჩერი და ფოლკლენდის კუნძლები. 2000 წლის შემდეგ ქალების მიერ მართული ქვეყნების რიცხვი 2-ზე მეტჯერ გაიზარდა, თუმცა რაოდენობრივად ის მხოლოდ 10%-ს შეადგენს.

სამყარო, რომელშიც უფრო მეტ ქალს ექნება ძალაუფლება, შეიძლება უფრო ეგალიტარული იყოს. თუმცა, იქნება თუ არა ის უფრო მშვიდობიანი, ეს ცალკე საკითხია.

წყარო: The Economist