სახალხო დამცველის ინფორმაციით, ქვეყანაში შრომის უსაფრთხოების კუთხით არსებული მდგომარეობა შემაშფოთებელია. 2015 წლის განმავლობაში სამუშაოს შესრულებისას დაშავებულთა რაოდენობა 82-ს, ხოლო გარდაცვლილთა რაოდენობა 42-ს შეადგენს. სისხლის სამართლის დანაშაულისათვის გამოძიება სულ 108 შემთხვევაში დაიწყო, აქედან 42 შემთხვევაში შეწყდა. საქმე სასამართლოში მხოლოდ 10 შემთხვევაში წარიმართა.

სახალხო დამცველი აპარატის განმარტებით, აღნიშნული სტატისტიკა ცხადყოფს, რომ სისხლის სამართლის კუთხით, ასეთ შემთხვევებზე რეაგირება დასაქმებულთა უფლებების დაცვის ეფექტური მექანიზმი არ არის. თავად უჩა ნანუაშვილი დასაქმებულთა უფლებების დასაცავად შრომის ინსპექციის შექმნის აუცილებლობაზე საუბრობს.

"შრომის უსაფრთხოების მხრივ ქვეყანაში სერიოზული გამოწვევები არსებობს. ყოველ ორ-სამ დღეში ერთხელ, სამუშაო ადგილებზე ადამიანების დასახიჩრება ან გარდაცვალება ხდება, ამისი აღმნიშვნელი ციფრებიც საკმაოდ საგანგაშოა.

სანამ შრომის მონიტორინგის ეფექტური მექანიზმი არ შეიქმნება, მანამდე, მდგომარეობა არ გამოსწორდება, ამიტომ ყველაზე გადაუდებელი ამოცანა დღეს დამოუკიდებელი შრომის ინსპექციის შექმნაა, რომელიც ინსპექტირებას ადგილზე მოახდენს და ყველა დაწესებულებასა და ქარხანაში შესვლის შესაძლებლობა ექნება,"- აღნიშნა ომბუდსმენმა.

საქართველოს პროფესიული კავშირების გაერთიანების თავმჯდომარის მოადგილის, გოჩა ალექსანდრიას თქმით, მუშების უფლებებს ძირითადად დამსაქმებლები არღვევენ.

მშენებლობისას შესაბამისი აღჭურვილობის არქონა, ხშირად, ფატალური შედეგის მომტანიც გამხდარა.

მისი განმარტებით, ზვარეში ჩინური კომპანიის წარმომადგენელთა მიერ, ქართველი მუშების ცემის ინდიცენტი საქართველოში არსებული დასაქმების სისტემისა და შრომის კოდექსის გაუმართავობის ნათელი მაგალითია.

"არსებობს მოსაზრება, რომ ჩინური კომპანიის მიერ ჩამოყვანილი მუშები, თავისუფალ რეჟიმში არ არიან, რაზეც მათი ქმედებებიც მიგვანიშნებს. ისინი, შესაძლოა, კრიმინალები იყვნენ და კომპანიამ, ჩინეთის კანონმდებლობის გათვალისწინებით, ისინი სასჯელის მოხდის ან შემსუბუქების მიზნით ჩამოიყვანა. ეს მაგალითიც გვიჩვენებს, რომ საქართველოში მუშები დაცულები არ არიან და შრომის ინსპექციას, რომელიც მხოლოდ ქაღალდზე არსებობს, სახელმწიფომ ისეთი პირობები უნდა შეუქმნას, როგორიც ყველა განვითარებულ ქვეყანაშია, ანუ მას უნდა შეეძლოს კანონდამრღვევის დასჯა," - განმარტა გოჩა ალექსანდრიამ.

შრომის ინსპექციისთვის სანქციების დაკისრების უფლების მინიჭების აუცილებლობაზე საზოგადოებრივი მოძრაობა "მწვანე მუშტის" წარმომადგენელი, ლევან ლორთქიფანიძეც საუბრობს. მისი თქმით, დღემდე ქვეყანაში არ არსებობს არანაირი პირველადი ინსტრუმენტი, რომლის გამოყენებითაც სახელმწიფო დამსაქმებელსა და დასაქმებულს შორის ურთიერთობას დაარეგულირებს.

"კომპანიებს არ სურთ უსაფრთხოების პირობების შექმნაზე, მინიმალური ხელფასის დაწესებასა და სხვა პირობების შექმნაზე თანხის დახარჯვა, აქედან გამომდინარე, ვიღებთ შესაბამის შედეგებს - თვე არ გავა, რომ უსაფრთხოების პირობების არარსებობის გამო, ადამიანი არ დაიღუპოს," - აღნიშნა მან.

2013 წელს შრომის კოდექსში შეტანილი ცვლილებებისა და შრომის ინსპექციის შექმნის მიუხედავად, მუშები საწარმოებში მაინც იღუპებიან ან ფიზიკურ დაზიანებას იღებენ.

სახალხო დამცველის აპარატის ანგარიშში ნატქვამია, რომ "მოცემულ საკითხზე სახელმწიფოს აქვს ინერტული დამოკიდებულება, რაც ცხადჰყოფს, რომ ხელისუფლება დღემდე სათანადოდ ვერ აცნობიერებს შრომის უსაფრთხოების დაცვის სასიცოცხლო მნიშვნელობას."

მარიამ მენაბდიშვილი