სვანეთში მამის მიერ შვილების შინაპატიმრობაში გამოკეტვის ფაქტის შესწავლა სახალხო დამცველმა დაიწყო. როგორც ომბუდსმენის მოადგილე, ეკატერინე სხილაძე განმარტავს, შესწავლის ფარგლებში სახალხო დამცველის აპარატი შესაბამის უწყებებს მიმართავს.

"მთავარი საკითხი არის ის, რომ ბავშვების საუკეთესო ინტერესები გათვალისწინებული იქნას, ასევე მათ განათლების მიღების პროცესში ხელი არ შეეშალოთ და სოციალური მომსახურების სააგენტოსგან შესაბამისი რეაგირება მოხდეს. ჩვენ ვიცით, რომ სოციალური მომსახურების სააგენტო შემთხვევის შესახებ ინფორმირებული იყო, თუმცა მნიშვნელოვანია, შევაფასოთ, მათი მხრიდან რამდენად ეფექტიანი ღონისძიებები გატარდა და იყო თუ არა ეს ღონისძიებები ბავშვის საუკეთესო ინტერესებზე მორგებული. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ოჯახში არსებული ვითარების შეფასება, ოჯახის მხრიდან სოციალური ფუნქციის ამაღლება და რა თქმა უნდა, იმის შესახებ მსჯელობა, რა იქნება ბავშვის ინტერებისთვის საუკეთესო," - განმარტა სახალხო დამცველის მოადგილემ.

მისივე თქმით, კანონმდებლობის თანახმად, თუ მშობლები ვერ ან არ ასრულებენ თავიანთ ფუნქციებს, ამ შემთხვევაში ბავშვზე მზრუნველობა და მისი ინტერესების დაცვა სახელმწიფოს ევალება. შეკითხვაზე, როგორ იცავს ბავშვს სახელმწიფო, თუ მშობლები დაკისრებული მოვალეობების შესრულებაზე უარს აცხადებენ, სხილაძე პასუხობს, რომ ამ შემთხვევაში საქართველოს კანონმდებლობა რეაგირების შესაძლობლობის განსხვავებულ ფორმას იძლევა, რაც ყველა შემთხვევაში კონკრეტულ ქმედებაზე, ბავშვის ინტერესებსა და გარემოზეა დამოკიდებული.

"რა თქმა უნდა, ბავშვი ოჯახურ გარემოში უნდა იზრდებოდეს, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, თუმცა ოჯახური გარემო მისი ძირითადი უფლებების განხორციელებას საფრთხეს არ უნდა უქმნიდეს. ამ შემთხვევაში გამიჭირდება, რომ ეფასება გავაკეთო, თუმცა ზოგადად, საქართველოს კანონმდებლობა ითვალისწინებს სანქციებსაც თუ მშობლების მხრიდან მათზე დაკისრებული უფლება-მოვალეობების არასწორი შესრულება ან ბავშვის ინტერესების უგულებელყოფა ხდება. ვიცით, რომ ბავშვის ინტერესების უგულებელყოფა არის ოჯახში ძალადობის ერთ-ერთი ფორმა", - აღნიშნა ეკატერინე სხილაძემ.

სახალხო დამცველის მოადგილის თქმით, საქართველოს კანონმდებლობა მშობლის უფლება-მოვალეობის შეზღუდვასაც ითვალისწინებს, თუმცა აღნიშნული ყველა კონკრეტულ შემთხვევაში მკაცრად უნდა შეფასდეს და შესაბამისი უწყებების მიერ ბავშვის უფლებების გათვალისწინება მოხდეს.

სვანეთში მომხდარ ფაქტთან დაკავშირებით განმარტება დღეს სოციალური მომსახურების სააგენტომაც გააკეთა. როგორც სააგენტოში განმარტავენ, ლენტეხში მცხოვრებ დევნოზაშვილების ოჯახთან სოციალური მომსახურების სააგენტო 2010 წლიდან მუშაობს.

"2010 წელს სააგენტოში ლენტეხის საგანმანათლებლო რესურსცენტრიდან შემოვიდა მომართვა, სოფელ რცხმელურში მცხოვრები დევნოზაშვილების მრავალსულიანი ოჯახის შესახებ, რომ მშობლებს სასკოლო ასაკის არც ერთი ბავშვი არ დაჰყავთ სკოლაში საკუთარი რელიგიური შეხედულებებიდან გამომდინარე. ოჯახთან მუშაობა დაიწყო სოციალურმა მუშაკმა, ოჯახი ჩაერთო პრევენციის პროგრამაში და სოციალური მუშაკი დღემდე აგრძელებს ყოველთვიურ ვიზიტებს ოჯახში", - განმარტავენ სააგენტოში.

სოციალური მომსახურების სააგენტოს ინფორმაციით, ოჯახში 11 წევრი ცხოვრობს: მამა, დედა, ბებია და ცოლ–ქმრის 8 შვილი. შვილებიდან 3 უკვე სრულწლოვანია, მეოთხე შვილი წელს ხდება 18 წლის. ბავშვები სკოლაში მშობლების გადაწყვეტილებით არ დადიან.

"ისინი განათლებას იღებენ ოჯახში მშობლების დახმარებით. დედას აქვს უმაღლესი პედაგოგიური განათლება და ეხმარება ბავშვებს სწავლის პროცესში. 2010 წლიდან დღემდე ხორციელდება ოჯახთან ყოველთვიური ვიზიტები და მშობლებს უტარდებათ კონსულტაცია. ოჯახთან მუშაობის პროცესში ჩართული იყო ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები, რესურს–ცენტრი, სამართალდამცავი ორგანოები, სოფლის სკოლის დირექტორი, სოფლის ექიმი და ცაგერ-ლენტეხის ეპარქიის ეპისკოპოსი. ოჯახში ვიზიტები განახორციელეს უფროსმა სოციალურმა მუშაკმა და ფსიქოლოგმა, მაგრამ ხანგრძლივი მუშაობის მიუხედავად მშობლები არ იცვლიან აზრს ბავშვების განათლების მიღებასთან დაკავშირებით," - აღნიშნულია სააგენტოს განმარტებაში.

ამავე განმარტების თანახმად, მშობლებს სასამართლოს მიერ 2011 წელს შეზღუდული ჰქონდათ მშობლის წარმომადგენლობითი უფლებამოსილება, რისი აღსრულება და ბავშვების ოჯახიდან გამოყვანა ვერ მოხერხდა.

"ამ პრობლემასთან დაკავშირებით შედგა შემთხვევის კონფერენცია, სადაც ყველა ჩართული სტრუქტურის ერთობლივი გადაწყვეტილება იყო, რომ ბავშვები დარჩენილიყვნენ ბიოლოგიურ ოჯახში,რადგან არ იკვეთება ბავშვებზე ფიზიკური ძალადობა და ბავშვებს ძლიერი მიჯაჭვულობა აქვთ მშობლებთან.

გარკვეული პერიოდი ოჯახში სკოლის პედაგოგი დადიოდა და ინდივიდუალურად ამეცადინებდა ბავშვებს, თუმცა გარკვეული პერიოდის შემდეგ ოჯახის მოთხოვნით ეს მეცადინეობებიც შეწყდა. მშობლები მუდმივად აკონტროლებენ ბავშვების ჯანმრთელობის მდგომარეობას და საჭიროების შემთხვევაში მიმართავენ ექიმს.ოჯახთან მუშაობის დროს არ იკვეთება ბავშვებზე ფიზიკური ძალადობის შემთხვევა, მშობლები შესაძლებლობის ფარგლებში ზრუნავენ შვილებზე," - განმარტავენ სოციალური მომსახურების სააგენტოში.