პარ­ლა­მენ­ტის დრო­ე­ბით სა­გა­მო­ძი­ე­ბო კო­მი­სი­ა­ზე 2004-2008 წლებ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს ოკუ­პი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ებ­ზე შექ­მნი­ლი ვი­თა­რე­ბა და 2008 წლის აგ­ვის­ტოს ომი გა­ნი­ხი­ლე­ბა, ამ წუ­თებ­ში იკი­თხე­ბა ყო­ფი­ლი პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრი ზუ­რაბ ნო­ღა­ი­დე­ლი, რომ­ლის თქმი­თაც, ერგნე­თის ბაზ­რო­ბის და­ხურ­ვის შემ­დეგ შე­იძ­ლე­ბო­და შექ­მნი­ლი­ყო ხალ­ხთა შო­რის დი­ა­ლო­გის სხვა მე­ქა­ნიზ­მე­ბი.

კო­მი­სი­ის დღე­ვან­დელ სხდო­მა­ზე ზუ­რაბ ნო­ღა­ი­დელ­მა გან­მარ­ტა, თუ რა­ტომ მი­ი­ღო მა­შინ ერგნე­თის ბაზ­რო­ბის და­ხურ­ვის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა.

"ერგნე­თის ბაზ­რო­ბით და­ვი­წყებ. კი, ერგნე­თის ბაზ­რო­ბას შე­იძ­ლე­ბა გარ­კვე­ულ­წი­ლად ჰქონ­და თა­ვი­სი მნიშ­ვნე­ლო­ბა რე­გი­ონ­ში ადა­მი­ა­ნე­ბის და­ახ­ლო­ე­ბა­ში, მაგ­რამ ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ხვრე­ლი იყო სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ბი­უ­ჯე­ტო შე­მო­სავ­ლე­ბის­თვის. ერგნე­თის ბაზ­რო­ბა­ზე თუ ვი­ლა­პა­რა­კებთ, მის გა­უქ­მე­ბა-და­ხურ­ვა­ში მთა­ვა­რი პა­სუ­ხის­მგე­ბე­ლი პირი მე ვარ. აგერ ვარ ამ ბაზ­რო­ბის და­ხურ­ვის მთა­ვა­რი პა­სუ­ხის­მგე­ბე­ლი პირი. ფი­ნანსთა მი­ნის­ტრო­ბის დრო­ინ­დელ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა­ზე ვსა­უბ­რობ იმი­ტომ, რომ ქვე­ყა­ნა, სა­ხელ­მწი­ფო ვე­რა­ვი­თარ შემ­თხვე­ვა­ში ვერ შედ­გე­ბა, სა­დაც იქ­ნე­ბა კონ­ტრა­ბან­და, ფაქ­ტობ­რი­ვად, ხელ­შე­წყო­ბი­ლი, თვალ­და­ხუ­ჭუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფოს მიერ. ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა, ისე­ვე რო­გორც რამ­დე­ნი­მე სხვა გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა, იყო ჩემი მი­ნის­ტრო­ბის პირ­ველ დღე­ებ­ში მი­ღე­ბუ­ლი და შემ­დეგ, შე­სა­ბა­მი­სად, გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლიც. სრუ­ლი­ად და ღრმად ვარ დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი, რომ ახ­ლაც დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, რომ ეს სწო­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა იყო. უფრო მე­ტიც, ახ­ლა­ვე შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ ამ მოქ­მე­დე­ბებს უშუ­ა­ლოდ 2008 წლამ­დე ჩვენ არ მი­ვუყ­ვა­ნი­ვართ“, - გა­ნა­ცხა­და ნო­ღა­ი­დელ­მა.

მისი თქმით, ერგნე­თის ბაზ­რო­ბით ქარ­თვე­ლი და ოსი ხალ­ხი ერ­თად კონ­კრე­ტულ საქ­მე­ებს აკე­თებ­დნენ, მაგ­რამ "სამ­წუ­ხა­როდ, სა­ქარ­თვე­ლოს ბი­უ­ჯე­ტის ხარ­ჯზე და ეს და­უშ­ვე­ბე­ლი იყო“. ნო­ღა­ი­დე­ლის გან­მარ­ტე­ბით, ამის ნაც­ვლად შე­იძ­ლე­ბო­და შექ­მნი­ლი­ყო დი­ა­ლო­გის სხვა მე­ქა­ნიზ­მე­ბი.

"სრუ­ლი­ად დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, ნე­ბის­მი­ერ შემ­თხვე­ვა­ში, შე­საძ­ლე­ბე­ლი იყო ამ დი­ა­ლო­გის წარ­მო­ე­ბა. დი­ა­ლო­გის სა­ფუძ­ვე­ლი ქარ­თვე­ლებ­სა და ოსებს შო­რის ყო­ველ­თვის იყო, ყო­ველ­თვის იქ­ნე­ბა და ახ­ლაც არის, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ 2008 წელი უკვე მომ­ხდა­რია. მის გა­რე­შე მით უფრო კი­დევ მე­ტად იქ­ნე­ბო­და შე­საძ­ლე­ბე­ლი. ეს შე­ნიშ­ვნა, რომ სხვა რამე უნდა გა­კე­თე­ბუ­ლი­ყო, ვფიქ­რობ, სა­მარ­თლი­ა­ნია“, - გა­ნა­ცხა­და ნო­ღა­ი­დელ­მა.

ამას­თან, წუ­ლუ­კი­ან­მა გა­იხ­სე­ნა ნო­ღა­ი­დე­ლის პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრო­ბის დროს, იმ პე­რი­ო­დის თავ­დაც­ვის მი­ნის­ტრის ირაკ­ლი ოქ­რუ­აშ­ვი­ლის გან­ცხა­დე­ბა, რომ „ახალ წელს ცხინ­ვალ­ში შეხ­ვდე­ბოდ­ნენ“ და ყო­ფილ პრე­მი­ერს ჰკი­თხა, იყო თუ არა ეს გან­ცხა­დე­ბა მას­თან შე­თან­ხმე­ბუ­ლი. ნო­ღა­ი­დელ­მა თქვა, რომ კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რად თავ­დაც­ვის მი­ნის­ტრი არა მას, არა­მედ პრე­ზი­დენტს ემორ­ჩი­ლე­ბო­და. მისი შე­ფა­სე­ბით ოქ­რუ­აშ­ვი­ლის ეს გან­ცხა­დე­ბა "უსარ­გებ­ლო და არა­სა­ჭი­რო“ იყო.

"მო­ცე­მუ­ლი მი­ნის­ტრი კონ­სტი­ტუ­ცი­უ­რა­დაც არ უნდა დამ­მორ­ჩი­ლე­ბო­და, იმი­ტომ, რომ მა­შინ სხვა­ნა­ი­რი სა­ხელ­მწი­ფო მო­წყო­ბის სის­ტე­მა იყო. შე­სა­ბა­მი­სად, ჩემი, რო­გორც კა­ბი­ნე­ტის ხელ­მძღვა­ნე­ლის უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა იყო ეკო­ნო­მი­კა და მას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი სო­ცი­ა­ლუ­რი სა­კი­თხე­ბი. თავ­დაც­ვა, უსაფრ­თხო­ე­ბა, სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კა იყო პრე­ზი­დენ­ტის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა და შე­სა­ბა­მი­სად, თავ­დაც­ვის მი­ნის­ტრის მარ­ტო ეს კი არა, არ­ცერ­თი გან­ცხა­დე­ბა ჩემ­თან შე­თან­ხმე­ბა არა­თუ არ იყო, არა­მედ არც უნდა ყო­ფი­ლი­ყო.

ეს იყო ძა­ლი­ან უსარ­გებ­ლო, სრუ­ლი­ად არა­სა­ჭი­რო გან­ცხა­დე­ბა, ყვე­ლამ კარ­გად ვი­ცო­დით, რომ არა­ნა­ირ ახალ წელს არ შეხ­ვდე­ბო­და ცხინ­ვალ­ში ირაკ­ლი ოქ­რუ­აშ­ვი­ლი. კრი­ზი­სი რე­ა­ლუ­რად ამ სა­კი­თხე­ბის ირ­გვლივ მუდ­მი­ვად იყო სა­ქარ­თვე­ლო­ში იმ პე­რი­ო­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში და ასე­თი არა­სა­ჭი­რო გან­ცხა­დე­ბა ერთი არ იყო, მრა­ვა­ლი იქ­ნე­ბო­და.

ამის გარ­და სხვა ბევ­რად უფრო რთუ­ლი და კრი­ზი­სუ­ლი სა­კი­თხე­ბი იყო. ვი­ყა­ვით კი­დეც ერთხელ ბრძო­ლის ზღვარ­ზე, რისი შე­ჩე­რე­ბაც ძა­ლის­ხმე­ვის შე­დე­გად ძლივს მო­ვა­ხერ­ხეთ - 2006 წელს ვგუ­ლის­ხმობ. მივ­ყვე­ბი თქვენს პირ­ველ კი­თხვას, ეს [გან­ცხა­დე­ბე­ბი] ხომ არ აღ­მოჩ­ნდა 2008 წლის მოვ­ლე­ნე­ბის სა­ფუძ­ვე­ლი. სწო­რედ ამის ახ­სნა მინ­დო­და, რომ ასე­თი კრი­ზი­სე­ბი, არა­სა­ჭი­რო, არა სა­სარ­გებ­ლო, კონ­ტრპრო­დუქ­ტი­უ­ლი გან­ცხა­დე­ბე­ბი ერთი არ ყო­ფი­ლა. ბევ­რი კრი­ზი­სი იყო, მაგ­რამ ყო­ველ­თვის ვა­ხერ­ხებ­დით საბ­რძო­ლო მოქ­მე­დე­ბე­ბის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბას, რაც 2008 წელ­საც, სრუ­ლი­ად დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, უნდა მომ­ხდა­რი­ყო“,- გა­ნა­ცხა­და ზუ­რაბ ნო­ღა­ი­დელ­მა.

გარ­და ამი­სა, თეა წუ­ლუ­კი­ან­მა ნო­ღა­ი­დელს ჰკი­თხა, თუ ჰქონ­და მა­შინ­დელ პრე­ზი­დენ­ტთან მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილ­თან აზ­რთა სხვა­დას­ხვა­ო­ბა, რა­ზეც ყო­ფილ­მა პრე­მი­ერ­მა თქვა, რომ ხში­რად ჩხუ­ბობ­დნენ.

ასე­ვე, ნო­ღა­ი­დე­ლის გან­ცხა­დე­ბა­ზე, რომ 2006 წელს შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი კონ­ფლიქ­ტი თა­ვი­დან აცი­ლე­ბა მო­ხერ­ხდა, წუ­ლუ­კი­ან­მა მას ჰკი­თხა, რო­გორ მო­ხერ­ხდა ეს, ნო­ღა­ი­დელ­მა უპა­სუ­ხა:

"ჩხუ­ბით, პრე­ზი­დენ­ტთან. ხელ­ჩარ­თულ ბრძო­ლა­ში კი არ გა­დავ­სულ­ვართ, მაგ­რამ მისი დარ­წმუ­ნე­ბით მოხ­და“, - აღ­ნიშ­ნა ნო­ღა­ი­დელ­მა.

კი­დევ ერთ კი­თხვა­ზე, ხომ არ ჩა­ე­რივ­ნენ ამ სა­კი­თხში პარტნი­ო­რე­ბიც, ნო­ღა­ი­დე­ლი ამ­ბობს, რომ ეს ზუს­ტად არ ახ­სოვს: "ვერ იქ­ნე­ბო­და მხო­ლოდ და მხო­ლოდ ჩემი დამ­სა­ხუ­რე­ბა, სრუ­ლი­ად დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, რომ კომ­პლექ­სუ­რი სა­უბ­რე­ბის შე­დე­გი იყო“.

"კონ­ფლიქ­ტი და ჩხუ­ბი გვქონ­და ბევ­რი, ბევ­რჯერ და ხში­რად. უშუ­ა­ლოდ მაგ სა­კი­თხებ­ზე [თავ­დაც­ვის] არა მხო­ლოდ, ძი­რი­თა­დად ფი­ნან­სებ­ზე, მაგ­რამ პა­რა­ლე­ლუ­რად მაგ სა­კი­თხებ­ზე. შე­იძ­ლე­ბა უშუ­ა­ლოდ ცხინ­ვა­ლის რე­გი­ონს არ შე­ე­ხე­ბა, მაგ­რამ ასე­თი სა­კი­თხი ბევ­რი იყო. მათ შო­რის, ცხა­დია კა­მა­თი გვქონ­და ამ სა­კი­თხზე [ოქ­რუ­აშ­ვი­ლის გან­ცხა­დე­ბა], რაც ცოტა ხნის წინ მო­იყ­ვა­ნეთ, რაც კონ­ტრპრო­დუქ­ტი­უ­ლი და არა­სა­ჭი­რო იყო, მაგ­რამ სხვა ბევ­რად უფრო ღრმა სა­კი­თხე­ბი იყო, რო­მე­ლი ერთი მა­გა­ლი­თი მო­გიყ­ვა­ნოთ, არ ვიცი. 2006 წელს, ზუს­ტად ოქ­რუ­აშ­ვი­ლის გა­დად­გო­მას მოჰ­ყვა კონ­ფლიქ­ტი ცხინ­ვა­ლის რე­გი­ონ­ში, რო­დე­საც ვი­ყა­ვით შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი კონ­ფლიქ­ტის ზღვარ­ზე, რომ­ლის მოგ­ვა­რე­ბაც მო­ხერ­ხდა“,- გა­ნა­ცხა­და ნო­ღა­ი­დელ­მა.